Tak, Jakub jest doświadczony przez Los. Ile ma sił duchowych, żeby po tylu osobistych tragediach i w obliczu gęstwiny wątpliwości ze spokojem chadzać po sferach sacrum! Za sprawą rzezi dokonanej przez Kozaków traci rodzinę. Sam zostaje sprzedany w niewolę polskim chłopom. Na wsi jest niewolnikiem. Przez kilka lat jego życie to praca pastucha. W samotne dni, w pasterskim szałasie, przy ognisku, z wytężeniem przypomina sobie wyuczone zasady judaizmu. Cierpi, bo nie może żyć tak, jak przystało na pobożnego Żyda. Cierpi, bo żyje w strachu o własne życie. Chłopi kpią, zmuszają do postępowań niezgodnych z regułami. Cierpi, bo pamięta o rodzinie. Czy ma nadzieję, że oni żyją? Że ocaleli z rzezi? Czy też cierpi bo Bóg, któremu ufa, stawia na jego drodze Wandę? A może to Szatan, który gra jego nieszczęściem i znaczonymi kartami powolutku wygrywa od niego duszę? Ale „Podczas posiłku zerkał kątem oka na Wandę, która była mu oddana jak żona i codziennie starała się przynieść coś smacznego. (…) Czy ona robi to wszystko w imię Boga? Nie, kieruje nią pożądanie. Pokochała go z powodu jego wyglądu zewnętrznego. Gdyby okulał, Boże uchowaj, albo stracił męskość, jej miłość by wygasła. Taka jest siła cielesnych doznań – człowiek zwraca się uwagę na to, co powierzchowne, i nie wnika głębiej w te sprawy”¹. Więc Bóg to czy Szatan? Czy zdajemy sobie sprawę, ile cierpienia wywołać może miłość u tego religijnego Żyda? Jak walczy z erotycznymi fantazjami, z pożądaniem? I to jest trzeci wątek. Wielka miłość. Zważcie! Rzeczpospolita, XVII wiek, wykształcony Żyd-niewolnik i chłopska, polska, katolicka, nieuczona córka! Więcej nie trzeba by pisać. Ale ta miłość jest tak nieprawdopodobna, że zaćmiewa wszystko inne. Nagle wszystko zostaje jej podporządkowane. Jest taka… „literacka”, „filmowa”. Singer tworzy na trzystu stronach miłosną epopeję. Nie, nie! Nie zrozumcie mnie źle i nadal traktujcie tę powieść trójwątkowo. Jednakże oprócz Boga, który kieruje krokami Jakuba, Miłość jest jego ciągłym towarzyszem. Miłość do Wandy, która wbrew obawom Jakuba, widzi w nim nie tylko przystojnego mężczyznę. Ta miłosna opowieść ma wszystkie swoje konsekwencje wzbudzające w czytelniku smutek i wyciskające łzy. Ogromne poświęcenie, rozstania, narodziny nowego życia, śmierć, powrót, skowyt żalu, wołanie o pomoc…

Powieść podzielona jest na trzy części. Zatytułowane są one „Wanda”, „Sara” i „Powrót”. Obrazują one bardzo trafnie etapy życia Jakuba. I są poniekąd zaskoczeniem. Singer wspaniale wprowadza nas nie tylko w sferę duchowych i materialnych, jeżeli tak można to ująć, zasad judaizmu (z odpowiednimi terminami), ale także przywołuje wiele nazwisk uczonych i mędrców judaizmu, a nawet spory czy też różne w nim kierunki, gdy chociażby Jakub błądzi za sprawą „fałszywego Mesjasza, który później założył turban i przeszedł na islam”².

Swoje życie, losy Jakub tłumaczy sobie i nam tak: ”I on miał na imię Jakub, i on stracił ukochaną żonę, córkę bałwochwalcy, pośród obcych ludzi; także Sara została pochowana przy drodze i zostawiła mu syna. Podobnie jak biblijny Jakub przekraczał rzekę jedynie z kijem w ręku, ścigany przez drugiego Ezawa. Wszystko pozostało takie samo: pradawna miłość, pradawna rozpacz. Może znowu miną cztery tysiące lat i gdzieś, nad inną rzeką, inny Jakub będzie opłakiwał inną Rachelę. Albo, kto wie, może jest to wciąż ten sam Jakub i ta sama Rachela”³. Piękne, prawda?

Powiedzcie, co nam daje siłę czy wskazówkę, żeby dobrze wybrać? Żeby jednemu się oprzeć, innemu poddać? Mimo, że na pozór właściwe wydają się inne wybory? Bóg nas prowadzi? To po co nam wola? O tym Singer opowiada.