Podróże małe i duże > Z pamiętnika przewodnika

Dworek Laszczyków w Kielcach

Dworek Laszczyków w KielcachMury, mury, mury… Wszędzie mury, począwszy od 1800 roku, kiedy to Austriacy zabronili wznoszenia drewnianych budowli na terenie Kielc. A on jednak ocalał i ma się całkiem dobrze, wzbudzając zachwyt swoją prostotą… Taki dom? Tutaj? Tak! Dworek Laszczyków, zabytek na Szlaku Architektury Drewnianej, znajduje się jakby w pętli czasowej, zagubionej w centrum współczesnego „Klerykowa”.

W XVIII wieku na historyczne Wzgórze Zamkowe w Kielcach składało się kilkadziesiąt różnych obiektów, w tym 11 kanonii, czyli domów kanoników, posługujących w kieleckiej kolegiacie. Jak te obiekty wyglądały? Nie do końca wiadomo, ale badacze zgadzają się, że Dworek Laszczyków może dawać nam obraz budynków należących do księży.

Teren, na którym stoi dworek jest ogrodzony drewnianym płotem z bramą. Na płocie od strony ulicy zamieszczone są plakaty wystaw i wydarzeń mających miejsce w Muzeum Wsi Kieleckiej, które na stałe opiekuje się obiektem.

Dworek Laszczyków w KielcachDworek Laszczyków w KielcachDworek Laszczyków w Kielcach

Historia tego miejsca sięga 1788 roku, kiedy teren, na którym stoi dworek, został wydzierżawiony ekonomowi kieleckiemu Jakubowi Jaworskiemu na 50 lat przez dziekana kieleckiej kolegiaty. Po dokonaniu formalności, nowy właściciel i jego żona Anna, od razu rozpoczęli wić sobie gniazdko, które bardzo szybko ozdobiło centrum Kielc. Dworek zbudowano z modrzewia, na podmurówce z kamienia i palonej cegły. Od frontu dostawiono ganek. W środku można zobaczyć cztery pomieszczenia. Dom pokryto dachem czterospadowym, złamanym, krytym gontem. W pobliżu wybudowano oficynę, chlewik, dwie sławojki i drwalkę, które nie przetrwały do dziś.

Dworek zmieniał kilkakrotnie właścicieli, aż w 1911 roku zakupiła go rodzina Laszczyków, która przybyła do Kielc z okolic Równego. Kazimierz Laszczyk planował wybudowanie neorenesansowej, dwupiętrowej kamienicy czynszowej, jednak wybuch I wojny światowej nie pozwolił zrealizować marzeń.

Podczas II wojny światowej w obiekcie mieściło się zakonspirowane archiwum dokumentów organizacyjnych ZWZ-AK. W dworku prowadzono tajne nauczanie, którego mózgiem była dyrektor Maria Opielińska i profesorowie z Gimnazjum im. Błogosławionej Kingi. Podczas ofensywy styczniowej zabłąkany pocisk zniszczył dach, który musiano postawić od nowa.

Posesja pozostawała własnością Laszczyków i ich spadkobierców do roku 1973, kiedy to została przejęta przez Skarb Państwa. Obiekt niszczał, aż w końcu przekazano go Zakładowi Opieki Zdrowotnej w Kielcach. W 1988 roku dworek przejęło Muzeum Wsi Kieleckiej z przeznaczeniem na pracownie naukowe i ekspozycje.

Stale otwarta brama zachęca do odwiedzania tego pięknego obiektu i organizowanych w nim przez Muzeum ekspozycji, cieszących się dużą popularnością wśród mieszkańców Kielc i turystów.

Dworek Laszczyków w KielcachDworek Laszczyków w Kielcach

Dworek został wybudowany bardzo szybko, mimo że zazwyczaj tego typu obiekty powstawały latami, dzięki staraniom kilku pokoleń. Dom taki musiał być usytuowany tak, aby ściana frontowa była ustawiona prostopadle do promieni słonecznych padających na nią o godzinie 11.00. Gwarantowało to przenikanie światła słonecznego do wszystkich pokojów, ale o różnych porach dnia. Budowniczowie przygotowywali materiał dużo wcześniej: wybierano najdorodniejsze drzewo, które ścinano w grudniu w myśl zasady: „Kto drzewo na dom sobie w grudniu ścina, ten buduje dla wnuka, nie tylko dla syna”.

Anna Kowalska
PodróżeKulturaMuzykaHistoriaFelietonyPaństwo, polityka, społeczeństwoPowieści i opowiadaniaKącik poezjiRecenzjeWielkie żarcieKomiks
PrzewodnikiAlbaniaNepalPolskaRumunia
Oceń zamieszczony obok artykuł.
Minister kazał, więc uprzejmie informujemy, że nasze strony wykorzystują pliki cookies (ciasteczka) i inne dziwne technologie m.in. w celach statystycznych. Jeśli Ci to przeszkadza, możesz je zablokować, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w artykule: Pliki cookies (ciasteczka) i podobne technologie.