Technologie > OpenOffice i Linuks – darmowe oprogramowanie dla każdego

OpenOffice Writer – podstawy pisania

Wstęp

Tytuł może śmieszyć, ale jeszcze bardziej powinien śmieszyć powód powstania tego artykułu. Otóż o rzeczach, o których tu napiszę, dwa lata temu nie wiedziało kilku studentów informatyki (i to z IV roku!).

Artykuł, który Państwo właśnie czytają, w pierwszej części przedstawia jak prawidłowo stosować spacje oraz wcięcia i akapity, a także jak zapobiegać powstawaniu sierot, czyli spójników i, o, z czy w na końcu linijki. W drugiej części pokazuję do czego są style i jak ich używać, aby w całym dokumencie zachowany był jednolity styl. Na zakończenie przedstawione będzie automatyczne generowanie spisu treści.

Spacje

Po pierwsze: spacja jest tylko po to, by oddzielić jedno słowo od drugiego. Między jednym słowem a drugim powinna być tylko jedna spacja. Nie powinno jej być między słowem a znakiem interpunkcyjnym. Powinna natomiast być po znaku interpunkcyjnym, przed następnym słowem. Czyli nie piszemy tak:

Słowo ,słowo , słowo , słowo .

tylko:

Słowo, słowo, słowo, słowo.

Nie wiem jak Was, ale mnie w I klasie podstawówki pani nauczycielka uczyła, że między jednym a drugim słowem powinien być odstęp od jednej do trzech liter. To się tyczy tylko pisma ręcznego. W piśmie maszynowym zapomnijcie o tej regule. Między jednym a drugim słowem ma być tylko jedna spacja!

Akapit i wcięcia

Pani na języku polskim w I klasie opowiadała też o akapitach. Mówiła, że pierwsza linijka akapitu powinna się zaczynać wcięciem na szerokość trzech liter. W piśmie maszynowym szerokość trzech liter nie oznacza trzech spacji! Od tego są specjalne suwaki na pasku linijki. Wystarczy najechać myszą, kliknąć i przeciągnąć w inne miejsce.

Kolejna sprawa: aby wcięcie pierwszego wiersza działało jak należy, pisząc trzeba wciskać Enter tylko tam, gdzie kończy się akapit. Edytor tekstu to nie prymitywna maszyna do pisania. Wie gdzie i jak przełamać linię jeśli nie mieści się ona w marginesach strony.

AkapitZnaki niedrukowane

Dobrym sposobem jest włączyć wyświetlanie znaków niedrukowanych. To jest takie odwrócone grube czarne P na pasku narzędzi. Tekst wygląda po tym trochę strasznie, ale spokojnie, znaki te nie będą widoczne po wydrukowaniu.

Tabulatory

Czasami istnieje konieczność zapisania czegoś takiego:

Jeden one Dwa two Trzy three

Czyli trzeba zrobić tak, żeby słowa po angielsku były wyrównane do jednej linii. Jak? Na pewno nie spacjami. No to jak? Można oczywiście zastosować ramkę i ustawić grubość wszystkich linii na 0. Ale to jak wytaczanie armaty by zabić komara.

Na szczęście istnieje prostsze rozwiązanie, mianowicie: tabulatory.

TabulatorPozycje tabulatura ustawia się klikając na dolną część górnej linijki i ustawiając w odpowiednim miejscu ten znaczek w kształcie litery L.

Następnie w tekście musi być wstawiona informacja, że edytor ma przestać pisać dalej, tylko dokonać skoku do pozycji tabulatora. Znacznik ten wstawia się klawiszem TAB na klawiaturze.

Uwaga! Tabulator ustawiany jest tylko dla aktualnego akapitu. Aby ustawić tabulator dla większej partii tekstu, należy go wcześniej zaznaczyć.

Twarde spacje

Twarda spacjaW języku polskim istnieje zasada, by niektóre spójniki zdań (np. w, z, o, i) nie były ostatnimi wyrazami w linii, a gdy taka sytuacja wystąpi, to żeby zostały przeniesiono wraz ze słowem, które poprzedzają. Niestety, ta zasada nie występuje w języku angielskim, więc programiści OpenOffice nie zaimplementowali tego we Writerze. Microsoft Word też tego nie ma, ale istnieje prosty sposób, by temu zaradzić. Mianowicie: po takim spójniku zamiast normalnej spacji trzeba postawić twardą spację. Twarda spacja nie zostanie rozdzielona między wierszami. W OpenOffice Writer twardą spację robi się przez naciśnięcie Ctrl+Shift+Spacja.

A co z dokumentem, który już został napisany? Chyba nie myślisz, że trzeba teraz ręcznie przelecieć cały tekst w poszukiwaniu wystąpień tych spójników? Jest na to sztuczka. Wygląda ona tak:

1.Zrób jedną spację twardą (Ctrl+Shift+Spacja).

2.Zaznacz ją (Shift+Strzałka w lewo).

3.Wytnij ją do schowka (Ctrl+X).

4.Naciśnij Ctrl+F.

FindPojawi się okno „Znajdź i zamień”. Jeżeli zaznaczone jest „Uwzględnij wielkość liter” to musisz to odznaczyć. Następnie dla każdego rodzaju spójnika, np. „o” wykonaj następujące czynności:

1.W polu „Szukaj” wpisz: (spacja)o(spacja) – tak samo jak na rysunku powyżej.

2.W polu „Zamień na” wpisz: (spacja)o(Ctrl+V) – Ctrl+V wklei skopiowaną wcześniej do schowka twardą spację.

3.Kliknij na „Zamień wszyst.”.

4.Teraz w polu „Szukaj” wpisz: O(spacja) – po to by wyszukać wystąpienie spójnika „o” na początku zdania.

5.W polu „Zamień na” wpisz: O(Ctrl+V).

6.Znowu kliknij na „Zamień wszyst.”.

Powtórz te czynności dla pozostałych spójników.

Style

Załóżmy, że piszesz dłuższe wypracowanie zawierające rozdziały i wyszczególnione inną czcionką ważniejsze części. Nagle dostajesz polecenie zmiany rozmiaru czcionki w całym dokumencie na nieco większy lub mniejszy. Co wtedy zrobisz? Będziesz zaznaczać każdy fragment tekstu i zmieniać dla niego rozmiar czcionki? Jeżeli są to dwie strony to jeszcze jakoś przebolejesz. Ale jeżeli stron jest kilkadziesiąt?

StyleRozwiązaniem jest stosowanie stylów od początku pisania dokumentu. Domyślnym stylem po otwarciu nowego dokumentu jest styl „Treść tekstu”. Spróbujmy coś napisać krótkiego, następnie zmienić format stylu „Treść tekstu”.

W tym celu kliknij na przycisk „Style i formatowanie” na pasku narzędzi. Pojawi się okno o tej samej nazwie. Kliknij prawym przyciskiem na styl „Treść tekstu” i w menu, które się pojawiło, wybierz „Modyfikuj” (zob. poniższe zrzuty ekranu).

StyleTreść tekstu

Zobacz ile masz możliwości modyfikacji tego stylu. Jako ćwiczenie ustawimy teraz wyrównanie od lewej do prawej, interlinię na 1,5, zwiększymy czcionkę do 14pt, a akapit ustawimy na 1cm:

1.Kliknij na zakładkę „Wyrównanie” i ustaw w niej „Do lewej i prawej”.

2.Kliknij na zakładkę „Czcionka” i zmień rozmiar na 14pt.

3.Kliknij na zakładkę „Wcięcia i odstępy” i ustaw w niej wcięcie „Pierwszy wiersz” na 1cm, a w „Interlinia” wybierz 1,5-wierszowa.

4.Na koniec kliknij „OK” i zobacz, co się stało.

Wszędzie tam, gdzie był ustawiony styl „Treść tekstu”, pozmieniało się według naszych ustawień.

StyleTeraz stworzymy własny styl o nazwie „Cytaty”. Będzie on posiadał taką samą czcionkę jak styl „Treść tekstu”, ale pisany będzie kursywą oraz będzie się wyróżniał większym wcięciem (po 2cm z lewej i prawej).

W tym celu musisz:

1.W oknie „Style i formatowanie” kliknąć prawym przyciskiem na „Treść tekstu” i z menu podręcznego wybrać „Nowy...”.

2.W polu nazwa wpisujesz nazwę nowego stylu.

3.„Następny styl” to styl, na jaki zostanie przełączone pisanie po napisaniu akapitu w tym stylu.

4.„Połączony z” oznacza, że np. jako rozmiar czcionki stylu można podać 100%. Wtedy zmiana rozmiaru czcionki stylu „Treść tekstu” pociągnie za sobą odpowiednią zmianę rozmiaru czcionki stylu „Mój cytat”.

5.Dokonaj odpowiednich zmian w zakładce „Wcięcia i odstępy” i „Czcionka”.

6.Naciśnij OK.

7.Wróć do edycji dokumentu.

8.Jeżeli chcesz rozpocząć pisanie nowego cytatu, kliknij w miejsce, gdzie chcesz rozpocząć jego pisanie (np. koniec dokumentu), następnie na pasku narzędzi rozwiń pole „Aktualny styl” i wybierz „Mój cytat”. Jeżeli ten styl nie był nigdy używany, może go tam nie być. Wtedy trzeba w tym polu ręcznie wpisać „Mój cytat”.

9.Jeżeli natomiast chcesz napisanemu już fragmentowi ustawić styl „Mój cytat”, zaznacz go, a następnie podobnie jak pkt. 8 wybierz styl na pasku narzędzi.

Spis treści

Po pierwsze: aby Writer mógł prawidłowo rozpoznać pozycje rozdziałów dokumentu, muszą one zostać napisane za pomocą odpowiednich stylów. Tytuł rozdziału najwyższego poziomu pisze się stylem „Nagłówek 1”. Ten styl jako „Następny styl” ma ustawiony styl „Treść tekstu” więc po wpisaniu tytułu rozdziału i naciśnięciu Enter, styl zostaje automatycznie zmieniony na „Treść tekstu” i możemy pisać dalej.

Odpowiednio do napisania tytułu podrozdziału stosuje się styl „Nagłówek 2” itd.

Jeżeli czcionka nagłówka nam nie odpowiada, należy wejść do „Style i formatowanie” i ją zmienić na taką, jaka nam pasuje. W szczególności nie należy przeskakiwać nagłówków, tj. dać podrozdziałowi „Nagłówek 3” bo ma ładniejszą czcionkę niż „Nagłówek 2”.

Uwaga! Nagłówków używa się tylko do pisania tytułów rozdziałów i podrozdziałów, a nie bo mają ładną czcionkę. Taką samą czcionkę można ustawić dla każdego dowolnego stylu.

Generator spisów treści rozpoznaje położenie i poziom rozdziałów właśnie po tych stylach. Zachowanie powyższych konwencji jest niezbędne do prawidłowego rozpoznania układu dokumentu.

Przejdźmy teraz do rzeczy, mianowicie wstawienia spisu treści. Aby wstawić spis treści należy kliknąć w miejsce w dokumencie, gdzie chcemy, żeby on się znalazł, następnie wybrać z menu Wstaw->Indeksy i spisy->Indeksy i spisy...

Pojawi się okno jak to poniżej. Można w nim dokonać rożnych ustawień, ale my zadowolimy się domyślnymi i naciśniemy OK.

SpisSpis

Szarym tłem nie należy się przejmować. Po wydrukowaniu będzie ono normalne, a tym co nie wierzą polecam kliknąć „Podgląd wydruku”.

Szare tło oznacza, że to pole jest generowane automatycznie. Po dokonaniu większych zmian w dokumencie (np. dodaniu nowych rozdziałów, dopisaniu treści tak, że zmienią się numery stron) można kliknąć prawym przyciskiem na ten spis treści i z menu podręcznego wybrać „Aktualizuj indeks/spis”.

Michał Niedźwiecki
PodróżeKulturaMuzykaHistoriaFelietonyPaństwo, polityka, społeczeństwoPowieści i opowiadaniaKącik poezjiRecenzjeWielkie żarcieKomiks
PrzewodnikiAlbaniaNepalPolskaRumunia
Oceń zamieszczony obok artykuł.
Minister kazał, więc uprzejmie informujemy, że nasze strony wykorzystują pliki cookies (ciasteczka) i inne dziwne technologie m.in. w celach statystycznych. Jeśli Ci to przeszkadza, możesz je zablokować, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w artykule: Pliki cookies (ciasteczka) i podobne technologie.