Ksamil / Εξαμίλια – to niewielka miejscowość położona na południu Albanii niedaleko granicy z Grecją, mniej więcej w połowie drogi między Sarandą a Butrinti. To, co czyni ją wyjątkową, to piękna zatoka urozmaicona czterema niewielkimi wysepkami. Po prostu raj na ziemi! Znajdziecie tu piękną, słoneczną pogodę, czystą, ciepłą wodę, przyjemne plaże, pyszne, tanie jedzenie. No i te widoki... Przez wzgląd na nie ten odcinek przewodnika będzie mniej przegadany, ale za to będzie więcej zdjęć, które mam nadzieję, bardziej niż słowa przybliżą Wam uroki tego miejsca.

Do Ksamil możemy przyjechać zarówno własnym samochodem, jak i korzystając z transportu publicznego. Jak już pisałem Ksamil leży po drodze z Sarandy do Butrinti – starożytnego miasta wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO – w związku z tym kursują tutaj regularnie autobusy i busy. Do samej zaś Sarandy bez trudu dostaniemy się promem z Korfu lub autobusem z dowolnego miejsca w Albanii.

Do Ksamil najlepiej przyjechać po sezonie. Ja byłem na przełomie września i października. Cały czas była słoneczna pogoda, temperatury oscylowały w okolicach 25–30 stopni, ani razu nie padał deszcz. Ponieważ było po sezonie, plaże były wyludnione, co dawało komfort odpoczywania. Z ilości złożonych leżaków wnioskuję, że w szczycie sezonu nie można dojść do morza, nie potykając się o czyjeś nogi! We wrześniu było spokojnie, rodzinnie, dzieci bawiły się beztrosko na pięknych czystych plażach, a my mogliśmy odpocząć. Leżaki i parasole należą najczęściej do właściciela restauracji, do której przylega plaża. Nikt nie żądał od nas opłaty za ich używanie, wręcz przeciwnie, właściciele zachęcali, jak tylko mogli, by właśnie na ich plaży wypoczywać, bo dzięki temu istniało duże prawdopodobieństwo, że na posiłek przyjdziemy właśnie do nich!

Restauracja jest właściwie przy każdej plaży. W każdej znajdziemy oczywiście świeże ryby, ośmiornice i małże, czyli jednym słowem wszystko to, co zwykle można nad morzem zjeść. Znajdziemy również typowe potrawy kuchni włoskiej takie jak spaghetti czy pizza, bo i Włosi często tutaj na wakacje przyjeżdżają. Wszystko jest świeże, bardzo smaczne i w porównaniu do Polski – tanie. Dla przykładu: duża misa małż gotowanych z warzywami kosztowała nas zaledwie 300L, czyli jakieś 10zł. Często się zdarza, zwłaszcza w rodzinnych restauracjach, że po posiłku właściciel przynosi jakiś deser gratis! Np. talerz z owocami w miodzie.

Hoteli w Ksamil jest po prostu niezliczona ilość, a nie da się przejść stu metrów, żeby nie wpaść na kolejną budowę! My po raz kolejny zatrzymaliśmy się w pierwszym, jaki ujrzeliśmy po wyjściu z autobusu. Całkiem duży, czteroosobowy pokój z łazienką i aneksem kuchennym w hotelu Ardiani kosztował nas 20€ za noc! W pokoju była klimatyzacja, telewizor, kuchenka, lodówka i naczynia. Z balkonu było widać morze, a do naszej ulubionej plaży było spacerkiem jakieś 10 minut.

Ludziska, jeżdżąc w dalekie kraje, potrafią czasem przez tydzień nie wystawić czubka nosa poza hotelowy basen, zupełnie tego nie rozumiem. Przecież to, co najciekawsze, jest właśnie poza miejscami przez turystów zadeptanymi. Podglądamy Albańczyków i ich życie, patrzymy, jak ktoś wiesza pranie, albo jak przygotowuje wesele...

Widzimy kościół greckokatolicki i widzimy meczet. Widzimy wznoszone hotele, nowe drogi, widzimy baterie słoneczne nie tylko na domach i hotelach, ale nawet na nowo ustawionych latarniach ulicznych, które właśnie takimi bateriami są zasilane. Widzimy bawiące się dzieci i krowę grzebiącą w śmietniku.

Hotele rosną jak grzyby po deszczu, a wzdłuż wybrzeża powstaje deptak. Gdy przyjedziemy tu za rok, to pewnie alejkę będą już oświetlały latarnie. Tempo przemian tego małego bałkańskiego kraju jest naprawdę godne pozazdroszczenia!

Lubimy nadawać miejscom wyszukane nazwy, i tak mamy np. w Albanii Miasto Tysiąca Okien – Berat, Miasto Tysiąca Schodów – Gjirokastёr, a gdybyśmy mieli powiedzieć coś w podobnym stylu o Albanii, to najbardziej na miejscu będzie chyba Kraj Tysięcy Bunkrów. W 1967 roku z inicjatywy Envera Hodży, KC Albańskiej Partii Pracy podjął decyzję o budowie 750 tysięcy (sic!) bunkrów, w celu zabezpieczenia ludności Albanii przed możliwą imperialistyczną agresją np. ze strony Związku Radzieckiego. Ich budowa pochłonęła aż 3 mld dolarów. Dzisiaj bunkry są jednym z symboli Albanii, można je zobaczyć wszędzie, także w Ksamil, gdzie dzielnie bronią kraju od strony morza, choć obecnie już zrewitalizowane i przerobione na grzybki, słoneczka itp... Z wyprawy do Albanii koniecznie należy sobie przywieźć popielniczkę w kształcie bunkra, którą kupimy w każdym przyzwoitym sklepie z pamiątkami.