W drodze do Omalo

Następnego dnia po porannym zwiedzaniu Sighnaghi ruszyliśmy w drogę do Telawi, w którym planowaliśmy złapać transport do Omalo. Jednak wydostanie się z miasteczka, zwłaszcza o wczesnej porze, nie jest takie łatwe. Szliśmy drogą dobrych dwadzieścia minut, zanim udało się nam zatrzymać taksówkę. Kierowca nie wybierał się do Telawi, ale zaproponował podwózkę na drogę przelotową, gdzie jeździły interesujące nas maszrutki. Trzeba przyznać, że był to całkiem spory kawałek drogi. Zostaliśmy wysadzeni obok stacji benzynowej i niewielkiego sklepiku. Po minucie oczekiwania, kiedy już mięliśmy ruszyć na małe zakupy, nadjechała maszrutka do Telawi.

Tym razem podróż strasznie się nam dłużyła. Stary busik jechał bardzo powoli, trząsł się niemiłosiernie i charczał tak jakby za chwile miał się rozpaść. Najgorzej było pod koniec, kiedy dosłownie co kilkadziesiąt metrów się zatrzymywał, żeby wpuścić lub wypuścić pasażerów. Nad głowami cały czas krążyły pieniądze oraz jakieś kosze z owocami i warzywami, które były nabywane po drodze przez babuszki obładowane dobrami wszelakimi tak, że nie mogłem uwierzyć, jak jeszcze da się upchnąć kolejny worek z marchwią czy jabłkami. W końcu dotarliśmy do Telawi. Pierwsze kroki skierowaliśmy na targ w celu zrobienia zakupów na czas pobytu w Tuszetii (wbrew panującym opiniom, można tam dostać wszystko, co jest potrzebne, tylko drożej). Przy okazji rozwiązaliśmy kwestię śniadania i toalety – spraw istotnych przed długą podróżą.

Najważniejszą kwestią było znalezienie transportu do Omalo. Nie mięliśmy nic wcześniej przygotowanego, poza wiedzą gdzie szukać. Ale ku naszej wielkiej radości to transport znalazł nas. Otóż podszedł do nas jakiś miły pan i zapytał całkiem dobrze po polsku (wyróżnialiśmy się w tłumie) gdzie chcemy jechać. Okazało się, że zajmuje się transportem do Tuszetii i ma odpowiednie samochody, które prowadzą doświadczeni kierowcy. Był nieco zdziwiony, że do niego nie dzwoniliśmy, gdyż wszyscy Polacy zamawiają u niego transport. Uzgodniliśmy, że za trzydzieści minut będzie czekało na nas auto z kierowcą, a po drodze dobierzemy jeszcze dwóch pasażerów. Dzięki temu mięliśmy jeszcze nieco czasu na dokończenie zakupów.

Terenowa Toyota była bardzo wygodna, a podróż zapowiadała się bardzo ciekawie. W Kvemo Alvani mieliśmy dłuższy postój, gdyż kierowca robił zakupy oraz tankował paliwo z jakichś podejrzanych beczek na podwórku jakiegoś domu. Kilka kilometrów dalej dosiadło się jeszcze dwóch Gruzinów, którzy jechali z nami aż do samego Omalo.

Wkrótce za Kvemo Alvani (500 m n.p.m.) droga powoli zaczyna się wspinać ku przełęczy Abano znajdującej się na wysokości 2 850 metrów. Tak więc nasza terenówka musiała wspiąć się po krętych górskich serpentynach 2 350 metrów, zanim osiągnęliśmy punkt kulminacyjny. Później droga opada w dół aż do Omalo, znajdującego się w dolinie otulonej ze wszystkich stron górami. Po drodze wciąż było widać ślady osunięć ziemi, które paraliżowały transport do Tuszetii. Kilka razy wymijaliśmy spychacze i wielkie ciężarówki wożące materiały budowlane. Budowlańcy wciąż mieli tu wiele pracy. Dystans, jaki dzieli Alvani i Omalo to około 80 kilometrów, lecz przejazd trwa około pięciu godzin. Są miejsca, gdzie auta przejeżdżają pod naturalnymi wodospadami, przeprawiają się przez rwące potoki czy pokonują serpentyny tak wąskie, że nie przejadą obok siebie dwa auta. Częstym widokiem są też przydrożne portrety osób, które straciły życie na tej drodze. Nierzadko można obok znaleźć szklaneczkę, z której wypada napić się czaczy na ich zdrowie. Gorsza sprawa, gdy za zdrowie zmarłych pije kierowca.

Widoków, jakie towarzyszą tej podróży, nie będę opisywać, to po prostu trzeba zobaczyć. Jechaliśmy tą droga dwa razy – przy niezłej pogodzie i przy idealnej pogodzie – więc szczęście nam dopisało. Z przełęczy Abano przy idealnej pogodzie poza górami Tuszetii widać również białe pasmo Wielkiego Kaukazu. Bajka.

Omalo

Do Omalo dojechaliśmy już po południu. Mięliśmy tam rezerwację w jednym pensjonacie na dwie noce. Jednak po dotarciu na miejsce dowiedzieliśmy się, że booking.com to jedno a rzeczywistość to drugie. Nie dość, że zapomniano o naszej rezerwacji, to na dodatek następnego dnia właściciele zwijali interes na zimę i wracali do Telawi. Miłosiernie przemilczę nazwę tego obiektu. Kierowca, który wciąż był w pobliżu, powiedział, że jego znajoma ma puste pokoje, a jej domek znajduje się dosłownie dziesięć metrów dalej. Skorzystaliśmy z oferty.

Właścicielka Maja Melaidze była bardzo miła i gościnna a cena za pokój była taka sama jak w tamtym obiekcie. W naszym pokoju znajdowały się dwa wygodne łóżka, szafka i mały stolik. Wszystko, czego człowiekowi potrzeba w Tuszetii. Łazienka z ciepłą wodą i prysznicem znajdowała się kilka metrów od pokoju. Każdego wieczoru podczas gotowania kolacji piecyk w kuchni Mai ogrzewał wodę i można było się umyć w komfortowych warunkach. Oprócz tego był jeszcze przestronny tarasik ze stolikami i ławkami idealnymi do wieczornego relaksu czy posiłków. Przed domkiem Maja miała swój własny ogródek, co w Górnym Omalo wcale nie jest zbyt częste. Tak więc warzywa i owoce mięliśmy z uprawy ekologicznej. W łazience i pokoju były żarówki – można było włączyć światło, należy jednak pamiętać o tym, że w Tuszetii prąd pochodzi wyłącznie z paneli słonecznych i wskazana jest maksymalna oszczędność.

Dla wszystkich zainteresowanych zamieszczam dokładne namiary na domek, w którym mieszkaliśmy, i który gorąco polecam. Do dyspozycji są dwa pokoje: jeden dwuosobowy, drugi czteroosobowy (rodzinny).

TUSHETI

Zemo(Up) Omalo

Maia Melaidze

Tel: +995 599 70 21 68

maiamelaidze@gmail.com

Kilka słów o samym Omalo. Składa się ono z dwóch części. Omalo Dolnego położonego na rozległej równinie, w którym znajduje się główna część hotelowa oraz Omalo Górnego (tam mięliśmy nocleg) położonego nieco wyżej. Jeszcze wyżej znajduje się twierdza Keselo, na którą składa się kilka starannie odrestaurowanych średniowiecznych wież obronnych. Obie części tworzą największą wioskę i zarazem stolicę całej Tuszetii. Wioska jest częścią Tuszeckiego Parku Narodowego i tu mieści się jego główna siedziba.

Tego wieczoru korzystając z ładnej pogody, ruszyliśmy na obchód wioski. Główną atrakcją Omalo jest twierdza Keselo, która dumnie góruje nad okolicą. Kiedyś składała się z kilkunastu wież, po których pozostały jedynie łupinki przy gruncie. Odrestaurowano sześć, które są wizytówką całej Tuszetii. Podczas tego spaceru natknęliśmy się na biesiadujących Gruzinów, którzy skupili się wokół dwóch wielkich stołów. Nie jestem pewien czy świętowano tam otwarcie drogi, czy coś innego – faktem jest, że było gwarno, wesoło i tanecznie. Gdy nas dostrzeżono, od razu zostaliśmy zaproszeni na balangę. Choć przeważnie na Zakaukaziu zgadzamy się na takie akcje bez wahania, tym razem delikatnie i dyplomatycznie wykręciliśmy się od uczestnictwa. Byliśmy już nieco zmęczeni, zbliżała się noc, a impreza zapowiadała się na długą i intensywną. Oczywiste jest, jak by się ona dla nas skończyła, a na następny dzień mięliśmy zaplanowany intensywny górski trekking i to od samego świtu. Grzecznie wróciliśmy do domku Mai na kolację, którą sobie wcześniej zamówiliśmy.

W stronę Dochu

Następnego dnia o świcie ruszyliśmy na całodzienny trekking po Tuszetii. Celem była wioska Dartlo położona jakieś 14 kilometrów od Omalo. W obie strony prawie 30 kilometrów. Pogoda od rana zapowiadała się znakomicie. Przez pierwsze kilometry utrzymywała się mgła, która dodawała klimatu naszej wędrówce.

Po wejściu na pewien pułap wyszliśmy ponad nią i wtedy wierzchołki otaczających nas gór przypominały wyspy rozrzucone na bezkresnym oceanie. Gdzieś z dołu dolatywały do nas nawoływania pasterzy i szczekanie psów pasterskich pilnujących owiec. Wraz ze wzrostem temperatury mgła się przerzedzała, odsłaniając przepaście oddzielające poszczególne pasma gór. W pewnym momencie doszliśmy do rozdroża, co prawda mięliśmy pewne wskazówki, którędy trzeba iść do Dartlo, ale w tym miejscu pewność nas opuściła.

Nie było żadnego drogowskazu czy informacji, która ścieżka gdzie prowadzi. Wybraliśmy wiec jedną z nich i dziarsko ruszyliśmy dalej. Wtedy jeszcze o tym nie wiedzieliśmy, ale obrany kierunek zaprowadził nas prosto do Dochu, które znajdowało się po przeciwnej stronie góry co Dartlo. O błędzie zorientowaliśmy się dopiero wtedy, gdy dobiło południe, a my wciąż nie widzieliśmy celu. Przeszliśmy już 13 kilometrów, a Dartlo jak nie było, tak nie było. Ostatecznie zostaliśmy uświadomieni przez kierowcę, który akurat tamtędy przejeżdżał. Zaproponował, że nas zawiezie do Dartlo, lecz cena była dość wysoka. Po burzliwej naradzie stwierdziliśmy, że pieszo już nie damy rady dojść do Dartlo i wrócić na noc do Omalo więc skorzystaliśmy, choć niechętnie z oferty i pojechaliśmy.