Podróże małe i duże > Polska – przewodnik

Białogard (Pomorze Zachodnie) – przewodnik

BiałogardKościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny (Białogard)Brama Wysoka (Białogard)

Białogard to niewielkie (około 25 tysięcy mieszkańców), ale za to bardzo stare miasteczko na Pomorzu. Prawa miejskie dzierży od 1299 roku, jednak istniało już przynajmniej 200 lat wcześniej, skoro Bolesław III Krzywousty był łaskaw w latach 1102 i 1107 gród zdobyć... Może nie jest to największa atrakcja turystyczna na Pomorzu, ale myślę, że przejeżdżając w pobliżu, warto choćby na chwilę tu wstąpić, zjeść lody na uroczym rynku i przespacerować się między jego starą zabudową.

BiałogardBiałogardMury miejskie (Białogard)Białogard

UWAGA! Wszystkich, którzy chcieliby uzupełnić poniższy artykuł, polecając tanie noclegi, dobre restauracje lub jakiekolwiek inne warte odwiedzenia miejsca, serdecznie zapraszamy do współtworzenia tego przewodnika. Można w tej sprawie pisać na adres redakcji redakcja@libertas.pl.

Ciekawostka historyczna

Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny (Białogard)

W średniowieczu Białogard był ważnym miastem na mapie Pomeranii, a raz zdarzyło mu się nawet własną małą wojnę prowadzić, która w annałach jako bitwa o krowę uwieczniona została. Działo się to na wiosnę roku pańskiego 1469. Ponoć pewien chłop spod Świdwina powierzył na zimę chłopu spod Białogardu krowę, a ten drugi obiecał na wiosnę ją zwrócić. Najwyraźniej się rozmyślił, więc pewnej nocy uważający się za poszkodowanego Świdwinianin wraz ze swoimi kompanami odbił uprowadzoną krowę siłą. W efekcie zatargu 15 lipca1 onego roku w okolicy wsi Długie doszło do bitwy pomiędzy wojskami Białogardu a Świdwina. Słowo bitwa wcale nie jest na wyrost, bo Świdwinianie położyli trupem około trzystu przeciwników, a kolejnych stu wzięli do niewoli, zdobywając przy okazji chorągiew Białogardu i 50 wozów z łupami! Trudno powiedzieć, było li tak z tą krową naprawdę, jako ów człek był twierdził, a jeśli nawet, to czy jeno pretekstu nie stanowiła do tak krwawych walk. Tak czy owak, od 1969 roku burmistrzowie obu miast na pamiątkę tego zdarzenia organizują zawody sprawnościowe pomiędzy mieszkańcami swoich grodów. Wśród konkurencji są ponoć tak ciekawe dyscypliny jak rzut toporem czy strzelanie z łuku. Osobiście nie byłem, ale jeno przyklasnąć mi pozostaje, bo pomysł zaprawdę bardzo sympatyczny!

Zwiedzanie

Kościół pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny

Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny (Białogard)Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny (Białogard)Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny (Białogard)

Najcenniejszym zabytkiem Białogardu jest gotycki kościół pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Wzniesiono go na początku XIV wieku i jak na takiego staruszka (ponad 700 lat!), który w dodatku przetrwał kilka poważnych pożarów, trzyma się całkiem nieźle!

Jest to trójnawowa bazylika z trójbocznie zamkniętym prezbiterium wymurowana z cegły w układzie wendyjskim2 na fundamencie kamiennym. Niestety nie dało się wejść do środka, ale zza krat widać było barokowy ołtarz z XVIII wieku, a częściowo nawet wykonane po II wojnie światowej polichromie.

Ratusz

Ratusz (Białogard)

Po drugiej stronie rynku stoi stary ratusz – klasycystyczna kamienica kupiecka wybudowana z cegły w 1827 roku. W 1847 roku dobudowana została do niego drewniana wieża zegarowa o konstrukcji słupowej. W roku 1924 ukończono budowę nowego ratusza, do którego przeniosły się miejskie władze. Później w starym budynku mieściło się muzeum, a od lat 50. mieszkania komunalne. Po zakończeniu gruntownego remontu w roku 2004 budynek ponownie stał się siedzibą muzeum.

Brama Wysoka (Połczyńska)

Brama Wysoka (Białogard)Brama Wysoka (Białogard)

Brama Wysoka, inaczej Połczyńska (ul. Grottgera), jest jedyną zachowaną bramą miejską w Białogardzie (istniała jeszcze Brama Młyńska, ale została rozebrana w roku 1794). Zbudowana została razem z murami miejskimi na początku XIV wieku; ostrołukowa, dwukondygnacyjna, wymurowana na kamiennym fundamencie. Kopertowe zadaszenie wykonano podczas remontu pod koniec XIX wieku. W sklepieniu przejazdu widoczne jest wmurowane metalowe strzemię, które według legendy miało należeć do dowódcy oddziału świdwińskiego i zostać zdobyte przez Białogardzian w czasie wspomnianej wcześniej „bitwy o krowę”.

Pozostałości murów obronnych

Mury miejskie (Białogard)

Białogard został otoczony murami miejskimi w XIV wieku. Wymurowano je w układzie wendyjskim na fundamencie z kamiennych otoczaków. Mur miał średnio 8 metrów wysokości i metr szerokości u podstawy (zwężał się ku górze do 70 centymetrów). Wzmocniony był 25 prostokątnymi basztami rozmieszczonymi co 23 metry. W większości został zburzony podczas epidemii cholery w latach 1853 i 1866, gdyż mieszkańcy przyczynę swoich nieszczęść dostrzegli w „morowym powietrzu” zamkniętym w obrębie murów. W 1868 roku rada miejska zakazała dalszej dewastacji murów, a w latach 1994–95 większość z tych, które przetrwały, odrestaurowano.

Witold Wieszczek
  1. Proszę zwrócić uwagę na przypadkową i zabawną w tym kontekście zbieżność dat. Kto skończył szkołę podstawową, pewnie skojarzył z pewną dużą bitwą pod inną wsią, która miała miejsce równo 59 lat wcześniej.

  2. Układ cegieł w warstwach muru często był typowy dla pewnych okresów i środowisk budowlanych. Rozróżnia się kilka typów tzw. wątków, jednym z nich jest wendyjski (zwany również słowiańskim) używany w Polsce w XIII wieku (znikł ostatecznie w 1420 roku). Osiągało się go przez układanie na przemian dwóch cegieł wozówką (dłuższym bokiem) i jednej cegły główką do lica muru. Używając cegieł zendrówek (ciemniejszych, mocno wypalanych), często dodatkowo tworzono na ścianie geometryczny ornament. Patrz: Dom Długosza w Sandomierzu.

PodróżeKulturaMuzykaHistoriaFelietonyPaństwo, polityka, społeczeństwoPowieści i opowiadaniaKącik poezjiRecenzjeWielkie żarcieKomiks
PrzewodnikiAlbaniaNepalPolskaRumunia
Oceń zamieszczony obok artykuł.
Minister kazał, więc uprzejmie informujemy, że nasze strony wykorzystują pliki cookies (ciasteczka) i inne dziwne technologie m.in. w celach statystycznych. Jeśli Ci to przeszkadza, możesz je zablokować, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w artykule: Pliki cookies (ciasteczka) i podobne technologie.