Finanse > Finanse osobiste

Franczyza (franchising)

Pieniądze

Szukasz pomysłu na biznes? Może franczyza Cię zainteresuje…

Początki franczyzy należy łączyć z XIX-wiecznymi Stanami Zjednoczonymi. To właśnie tu żyli jej prekursorzy: Izaak Singer – producent maszyn do szycia - oraz John S. Pemberton – twórca coca-coli. Singer umożliwił sprzedaż swoich produktów innym, natomiast Pemberton udostępnił rozlewniom swoje know-how.

W Polsce koncepcja tej działalności gospodarczej pojawiła się wraz z przemianami gospodarczymi i politycznymi. W 1989 roku otworzono pierwszy punkt na zasadach sieci franchisingowej – perfumerię Yves Rocher, w 1994 roku w Bydgoszczy – pierwszą restaurację na licencji McDonald’s. Natomiast pierwszymi polskimi franczyzodawcami byli właściciele cukierni A. Blikle oraz restauracji Mr Hamburger.

Czym jest franczyza?

Mianem franczyzy, będącej polskim odpowiednikiem franchisingu określa się długookresową współpracę między franczyzodawcą a franczyzobiorcą, podczas której franczyzodawca użycza swojej marki, praw do użytkowania znaku handlowego, wiedzy potrzebnej do prowadzenia firmy oraz określa teren prowadzenia działalności.

Ważne jest, by nie utożsamiać pojęcia franczyzy z franszyzą. Franszyza to zupełnie odmienny termin, oznaczający ograniczenie odpowiedzialności ubezpieczającego.

Dla kogo jest franczyza? Jakie korzyści nam daje?

Franczyza to idealny pomysł dla dobrze zorganizowanych, zmotywowanych osób, które chcą prowadzić biznes, lecz nie mają własnego pomysłu, cenią sobie niewielkie ryzyko i chcą zainwestować pieniądze w przedsięwzięcie dostarczające im zysków.

Jako franczyzobiorcy korzystamy ze znanej już marki, to pod jej szyldem prowadzimy działalność. Rozpoznawalność znaku firmowego to oczywiście gwarancja większej liczby klientów oraz łatwiejszy dostęp do kredytu, gdyż znana marka to reputacja i zarazem zwiększenie wiarygodności, które pomaga w uzyskaniu środków pieniężnych od banku. Otrzymujemy przepis na biznes, swoistego rodzaju instrukcję, bowiem franczyzodawca wie, jak dobrze prowadzić interes i wiedzę tę przekazuje biorcy licencji na jego markę. Do wiedzy, poza zasadami działalności, dołącza także pakiet form promocji, pomysł na wystrój lokalu, pomoc przy księgowości, logistyce oraz organizację pracy. Oczywiście także mniejsze ryzyko jest ogromną zaletą franczyzy. Franczyzobiorca, działając pod znaną marką, cieszy się większym zaufaniem, ma więc mniejsze prawdopodobieństwo zbankrutowania, bowiem klienci znają już tę firmę, są do niej przyzwyczajeni, częściej korzystają z jej produktów czy usług. Dodając do tego pomoc i wsparcie ze strony franczyzodawcy – zarówno przy znalezieniu lokalu, uruchomieniu placówki, jak i przy jej rozwoju (ciągłe szkolenia) – mamy doskonały pakiet wyjściowy do prowadzenia relatywnie bezpiecznego biznesu, który zazwyczaj zwraca się po około dwóch latach. Należy także wspomnieć, iż generalnie franczyza łączy się z niższymi kosztami działalności niż w przypadku otwierania biznesu samodzielnie, co automatycznie przekłada się na wyższe zarobki.

Jakie są jej wady?

Za największą wadę franczyzy uznać można kontrolę ze strony franczyzodawcy, któremu zależy, by jego marka charakteryzowała się jednolitością produktów. Biorca zazwyczaj nie może wprowadzać dodatkowych produktów i usług, nie może także wprowadzać innowacji, zmieniać cen. Musi postępować zgodnie z regułami, ustalonymi przez dawcę licencji na markę. Nie może decydować o wyglądzie miejsca – kolorze ścian, rodzaju mebli – to wszystko podane jest w „instrukcji”. Dla franczyzodawcy niezwykle ważny jest wizerunek placówki, wpływający na jej rozpoznawalność. Należy jednak podkreślić, że to, co dla jednych jest wadą, dla innych może być ogromną zaletą. Bowiem te „wskazówki” franczyzodawcy stanowią niezwykłe ułatwienie dla wkraczającego w świat biznesu człowieka. Nie musi się on już martwić o wiele rzeczy i zaoszczędza czas.

Wracając do wad, należy wspomnieć jeszcze o kosztach, które do małych nie należą. W ich skład wchodzą nie tylko systematyczne opłaty (z części zysku), uiszczane w czasie trwania umowy, ale i opłaty początkowe, które zazwyczaj są bardzo wysokie – chociaż to zależy od branży.

Wybór franczyzodawcy i umowa franchisingu

Aby dokonać wyboru franczyzodawcy należy skontaktować się z Polską Organizacją Franczyzodawców i sprawdzić, czy dane przedsiębiorstwo jest jej członkiem. Następnie należy skontaktować się z wybranym przez siebie, aktywnym franczyzodawcą i porozmawiać o zasadach prowadzenia z nim biznesu. Warto jednak zweryfikować jego konkurencję – czasem bardzo podobne sieci oferują znacznie zróżnicowane oferty. Później już następuje tylko omówienie dokładnych zasad współpracy, podjęcie decyzji i podpisanie umowy.

Umowa franczyzy nie posiada uregulowania w kodeksie cywilnym, co oznacza, iż jej treść może być swobodnie kształtowana. Jednakże należy pamiętać o dokładnym określeniu praw i obowiązków stron, co pozwoli zaoszczędzić ewentualnych nieporozumień w przyszłej współpracy. Należy w sposób precyzyjny ująć wszystko, co związane jest z tzw. pakietem franczyzowym, czyli pewnego rodzaju instrukcji, którą franczyzodawca przekazuje franczyzobiorcy. W pakiecie tym reguluje się m. in. sposób prowadzenia działalności, usługi franczyzodawcy na rzecz franczyzobiorcy, uprawnienia do kontroli, prawa ochronne, obowiązek zaopatrywania się u konkretnych dawców czy też np. obowiązek zachowywania tajemnicy w związku z prowadzeniem działalności. Jeśli nie jesteś ekspertem w dziedzinie prawa, warto również umowę pokazać prawnikowi, który przeanalizuje ją pod kontem ewentualnych nieścisłości i konsekwencji różnorodnych działań.

Franczyza to jeden ze sprawdzonych pomysłów na własny biznes, praktykowany na świecie od wielu lat. Z roku na rok i w Polsce zdobywa swoich zwolenników. Rozwija się coraz dynamiczniej, stając się modną inwestycją.

W 2010 roku na polskim rynku działało 660 systemów franczyzowych. Wiele z nich wymagało inwestycji nie większej niż 20 tysięcy. Oczywiście obecne są i takie, dla których kwota 500 tys. to mało, ale stanowią one 5% wszystkich ofert franczyzowych.

Franczyza to możliwość prowadzenia własnego biznesu, nabywania doświadczeń pod okiem franczyzodawcy, który wie już jak należy postępować w biznesie, by osiągnąć sukces. Jego „recepta” w postaci licznych wskazówek, które jesteś zobowiązany wypełnić, zmniejsza ewentualność zbankrutowania, jednocześnie zwiększając szansę na osiągniecie powodzenia. Stajesz się niezależnym przedsiębiorcą działającym pod szyldem pewnej marki, z którą dzielisz się osiąganym zyskiem. Będąc dobrze zmotywowanym, konsekwentnym w działaniu, możesz z franczyzą osiągnąć duży sukces.

Karolina Pietrzko
PodróżeKulturaMuzykaHistoriaFelietonyPaństwo, polityka, społeczeństwoPowieści i opowiadaniaKącik poezjiRecenzjeWielkie żarcieKomiks
PrzewodnikiAlbaniaNepalPolskaRumunia
Oceń zamieszczony obok artykuł.
Minister kazał, więc uprzejmie informujemy, że nasze strony wykorzystują pliki cookies (ciasteczka) i inne dziwne technologie m.in. w celach statystycznych. Jeśli Ci to przeszkadza, możesz je zablokować, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w artykule: Pliki cookies (ciasteczka) i podobne technologie.