Podróże małe i duże > Opowieści zamkowe

Tajemnice Gór Sowich: Zamek Grodno

Na czolowke widziany z basztyMiejscowość: Zagórze Śląskie koło Wałbrzycha.

Lokalizacja: z Wałbrzycha kierujemy się na Zagórze Śląskie lub najpierw na Jedlinę Zdrój, a następnie na Zagórze Śląskie. Zamek stoi na Górze Chojna, około 450 m n.p.m..

Dawno, dawno temu, a było to w średniowieczu, w zamku Grodno mieszkała ze swym ojcem piękna księżniczka Małgorzata. Gdy nadszedł odpowiedni czas, król postanowił wydać za mąż swą córkę za człowieka co posiada godny stan i majątek. Na zamek zaczęli ściągać ze wszech stron piękni i odważni rycerze, by poddać się próbom króla i rękę księżniczki uzyskać. Mijały dni, tygodnie, miesiące... lecz żaden z przybyłych nie spełniał wymagań króla. Księżniczka pogrążona w smutku już powoli traciła wszelką nadzieję, gdy... do zamku przybył pewien młodzieniec. Król od razu poddał próbom kandydata i z wielkim zdziwieniem musiał przyznać, że ów młodzian przeszedł je wszystkie pomyślnie, a do tego wyróżniał się odwagą, był uczciwy i szlachetny. Młodzi zakochali się w sobie od pierwszego wejrzenia. Pojawił się jednak pewien problem: mimo dobrego urodzenia rycerz był biednym człowiekiem i król nie mógł wydać zgody na takie małżeństwo. Zrozpaczona Małgorzata poddała się woli ojca i pogrążyła w wielkiej rozpaczy.

Armata broni wejscia na zamekBudynek przybramnieBudynek przybramny ma ciekawe zdobienia

W tym czasie do Grodna z prośbą o rękę księżniczki przybył władca sąsiedniego zamku. Bogaty, lecz w podeszłym wieku władca od razu przypadł królowi do gustu. Ucieszony takim obrotem sprawy ojciec natychmiast wydał rozkaz by przystąpiono do organizowania uroczystości weselnych. Małgorzata jednak nie zamierzała poślubić starca, uknuła więc plan: zaprosiła swego narzeczonego na spacer. Prowadząc władcę ścieżkami zawiodła go aż do niebezpiecznej skały zwanej Kruczą, gdzie podjęła się wraz z wybranyem wspinaczki. Nagle, umyślnie księżniczka potyka się, traci równowagę i chwyta narzeczonego tak, by zyskać oparcie, lecz jednocześnie pociąga i zrzuca go w przepaść. Pech chciał, że ojciec w tym czasie stał na wieży zamkowej i bacznym okiem obserwował spacer narzeczonych. Gdy tylko król spostrzegł, co się stało, kazał schwytać i uwięzić księżniczkę. Bezlitosny król skazał swą piękną córkę na śmierć głodową w lochu. Tak w strasznych męczarniach zakończyła swe życie nieszczęsna Małgorzata. Dziś na zamku jest miejsce, gdzie zobaczyć możemy szkielet zagłodzonej dziewczyny, oczywiście to tylko rekonstrukcja dla przyciągnięcia turystów, choć... kto wie, jakie tajemnice kryją w sobie stare zamkowe mury.

Do baszty wioda krete schodyGrodno widziane z baszty

W północnej części Gór Sowich na szczycie wzgórza Choina stoi zamek Grodno. Docieramy tam wygodną, szeroką leśną ścieżką spacerową, która po pewnym czasie wiedzie nas dość mocno pod górę. Widok zamku, a raczej ciekawie zdobionej bramy wjazdowej, wyłania się z leśnej gęstwiny drzew. Cały obiekt otoczony jest zachowanymi do dziś murami obwodowymi. Po wejściu na dolny dziedziniec od razu rzuca się w oczy zamek górny oraz wysoka wieża, cel naszego zwiedzania. Powstanie zamku wiąże się z postacią księcia Bolesława Wysokiego choć legendy wspominają, że pierwszy w tym miejscu mógł zbudować strażnicę pewien angielski rycerz. Pierwszy zachowany dokument poświadczający istnienie warowni pochodzi z 1315 roku i wskazuje, iż stanowiła ona własność utworzonego w 1290 roku księstwa świdnicko-jaworskiego. W pierwszej połowie XIV wieku, gdy zamkiem władał Bolko II, całe założenie zostało rozbudowane.

Jedna z bram wiodacych na zamekMury obwodowe

Od 1392 roku Grodno dostało się pod zwierzchność Korony Czeskiej i stało się własnością dworu królewskiego, który powierzał majątek różnym feudałom dworskim. Wiek XV to czas, gdy twierdza stała się siedzibą rycerzy-rabusiów. Grabieżami i rozbojami zajmował się zarządzający Grodnem w latach 1443-1450 Jerzy Műhlheim, a następnie,do 1535 roku, ród Czetryców.

Na dziedzincu zamkowymRekonstrukcja TAK WYGLADAL ZAMEK

W 1545 roku decyzją Ferdynanda I zamek staje się własnością Macieja z Łagowa. Maciej zajął się jego przebudową w stylu renesansowym. Prace przebudowy kontynuował później jego syn Jerzy. Z tego okresu zachowały się ciekawe detale rzeźbiarskie, portale z szarego piaskowca w pomieszczeniach zamku górnego oraz pochodzący z 1570 roku portal budynku przedbramia, uważany za najpiękniejszy na Śląsku.

Droga do zamku GrodnoDziedziniec i studnia zamkowaStara Lipa ma podobno 500 lat i trzyma się dzieki specjalnej obudowie
Widok z baszty na doline Bystrzycy SwidnickiejWnetrza zamku sa raczej skromne

Z końcem XVI wieku kłopoty finansowe zmuszają wdowę po Jerzym do opuszczenia posiadłości. W czasie wojny 30-letniej Szwedzi zdobyli i częściowo zniszczyli zamek. W 1689 roku w wyniku uderzenia pioruna spłonęła wieża zamkowa. Dokumenty wskazują, że od 1774 roku w zamku mieszkała już tylko służba.

Z biegiem czasu budowla popadała w ruinę. W 1789 roku zawaliła się część murów obwodowych a także runęła południowa ściana gotyckiego dziedzińca oraz zachodnie skrzydło mieszkalne. W 1823 roku okoliczni chłopi kupili zamek, żeby go rozebrać na materiał budowlany. W ostatniej chwili zabytek uratował historyk – prof. Jan Gustaw Buschnig z Wrocławia. Decyzją sądu w 1823 roku otrzymał on zamek w dożywotnie użytkowanie. W ten sposób zabytek został uratowany.

Tajemnicze zamkowe korytarzeZamkowe korytarzeZ dziedzinca widac baszte

Staraniem kolejnych właścicieli, którymi byli: hrabia Fryderyk Burghaus (1840–1855) oraz baron Maksymilian Zeidlitz (1860–1907), zamek został zabezpieczony i przystosowany dla celów turystycznych. W czasie wojny budynek nie ucierpiał, choć dewastacji uległy zbiory muzeum. Podobno w podziemiach warowni Niemcy ukryli skarb. „Wyobraźnie poszukiwaczy skarbów podsycały listy, jakie do wrocławskiej gazety w latach 90. pisał pewien niemiecki saper, twierdząc iż brał udział w ukrywaniu tajemniczych skrzyń. Kapitan Leonhard von Schreck opisywał jak to w 1945 r. wezwał go do siebie wysoki rangą SS-man i pokazał plany dwóch miejsc: podziemnego tunelu pod jakąś górą i średniowiecznego zamku. Schreck miał opracować zabezpieczenia obu miejsc w celu ukrycia bardzo ważnych rzeczy przed nadchodzącymi wojskami sowieckimi.”1 Mimo prowadzonych poszukiwań żadnego skarbu jednak nie odnaleziono. Kto wie, może czeka on jeszcze na swego odkrywcę.

Szkielet ksiezniczki MalgorzatyTajemnicze ruiny pod zamkiem Grodno ukryte w lesnej gestwinie

W 1950 roku zamek przeszedł pod zarząd Oddziału PTTK w Wałbrzychu, rozpoczęto prace konserwatorskie. Generalny remont wykonano w latach 1984-1987. W maju 1965 roku otwarto Regionalne Muzeum PTTK Zamek „GRODNO”. Dziś wchodzimy w podwoje zamkowe za opłatą. Choć wnętrza są raczej skromnie wyposażone, to jednak duże wrażenie robi izba tortur oraz wspomniany na początku szkielet księżniczki przykuty do murów łańcuchem. W górnej części zamku, na dziedzińcu, odnajdziemy studnię, z którą jest związana pewna legenda. W dawnych czasach władca zamku wygrał bitwę i zgodnie z przysługującym mu prawem wziął z pola bitwy łupy oraz jeńców. Pewnego dnia jeden z jeńców, z pochodzenia Turek, zwrócił się do króla z prośbą, a właściwie pytaniem: czy kiedyś odzyska wolność i będzie mógł wrócić do swej ojczyzny. Król się zamyślił po czym odpowiedział: „O tak, wolność uzyskasz wtedy, gdy na zamkowym dziedzińcu wykujesz studnię, w której będzie woda. Zapewniam, że wtedy słowa dotrzymam i oprócz wolności dostaniesz pieniądze i konia na podróż do Ojczyzny.”

Wejscie do zamkuWidoki z baszty sa niezapomniane

Uradowany jeniec od razu z wielkim zapałem zabrał się do pracy. Jakież było jego zdziwienie i rozpacz, gdy po niedługim czasie natrafił na twardą skałę. Nadzieja na wolność stała się motorem do ciężkiej pracy. Tak dzień po dniu Turek kuł coraz głębiej w twardej skale, aż po dwudziestu latach na dnie studni ukazała się woda. Jakaż była jego radość, pobiegł do króla, a ten zgodnie z obietnicą dał mu wolność, pieniądze i konia, by Turek mógł wrócić do swej Ojczyzny.

Dziś studnia pełni rolę „studni życzeń”, wrzucając do niej w ściśle określony sposób pieniądze, możemy liczyć na spełnienie życzenia. Autor tabliczki zapomniał jednak napisać, czy aby na spełnienie życzenia nie będziemy musieli przypadkiem czekać zgodnie z legendą aż... 20 lat.

Rycina z zamkiem GrodnoZamek wraz z widoczna najwyzsza basztaZniszczona czesc zamku

Inną atrakcję stanowi wejście na wieżę zamkową, skąd rozpościerają się niezapomniane widoki na całą okolicę, w tym na dolinę Bystrzycy Świdnickiej. Całe wzgórze, na którym stoi zamek (obszar ok. 19,13 ha), objęte zostało ochroną jako rezerwat krajobrazowy „Góra Choina”, dlatego spacerując warto dokładnie przyjrzeć się okolicy i spotykanym po drodze roślinom. Schodząc w gęstwinie leśnej dostrzegłam tajemnicze ruiny, czym prędzej więc zeszłam z utartego szerokiego szlaku i wąską ścieżką pomknęłam ostro w dół. Ciekawość nakazywała mi przyjrzeć się z bliska tym pochłoniętym przez zieleń zabudowaniom... dlaczego nigdzie w przewodnikach nikt nie wspomina o tym miejscu? Może Ty również je znajdziesz. Jeśli tylko udasz się w Góry Sowie pamiętaj o zamku Grodno, zabierz ze sobą aparat fotograficzny i poszukaj tajemniczych ruin w leśnej gęstwinie.

Monika Porzucek
  1. Informacja zaczerpnięta ze strony http://www.zamki.res.pl/grodno.htm.

Źródła:

  1. Tadeusz Glinka, Marek Piasecki, Polska 60 wycieczek, najpiękniejsze miejsca, Poznań 2008.

  2. www.grodnozamek.pl

Załóż wątek dotyczący tego tekstu na forum

Opowieści zamkowe:

Zamek Lipowiec. Co straszy w Bukowym lesie? (3 zdjęcia)W kolorze fioletowego ametystu: zamek „Tęczyn” w Rudnie (23 zdjęcia)Skamieniałe dzieci i zaklęci rycerze: zamek „Rabsztyn” (16 zdjęć)Zamek Smoleń - wielki skarb ukryty w studni (29 zdjęć)Pałac w Pilicy i tajemnicza zjawa w starych fortyfikacjach (22 zdjęcia)Czarna Perła Jury: Ogrodzieniec (27 zdjęć)Tajemnicza strażnica w Przewodziszowicach (11 zdjęć)Gotycka piękność: Mirów (19 zdjęć)Zamek obronny w Rochester - historia ukryta w kamieniu (6 zdjęć)Pani o bladych licach - opowieść o zamku w Bobolicach (13 zdjęć)Tajemnice twierdzy Olsten (19 zdjęć)O tym jak „Bendyn” Będzinem się stał (9 zdjęć)Bij, kradnij, zabijaj, ale Siewierz omijaj (10 zdjęć)Zapomniany Bydlin (6 zdjęć)Królowa Bona i latające mrówki na zamku Chęciny (11 zdjęć)Chudów (6 zdjęć)Zapomniany pałac we Włodowicach (9 zdjęć)Zamek Bąkowiec w Morsku (6 zdjęć)Krzyż i Topór = Zamek Krzyżtopór (19 zdjęć)Tworków - odkryty i tajemniczy (13 zdjęć)Bastiony Zamku Nowy Wiśnicz (19 zdjęć)Zamek w Mosznej, czyli prawie jak w bajce Disneya (25 zdjęć)Czarujący Pałac w Pławniowicach (18 zdjęć)Pałac w Krzyżanowicach (11 zdjęć)Pałac Raczyńskich i Dworek Zygmunta Krasińskiego w Złotym Potoku (13 zdjęć)Zamek co na Pieskowej stoi Skale (18 zdjęć)Kórnik – Wielkopolska Perła (18 zdjęć)Zamek Otmuchów, czyli krótka baśń o tym jak serce dumnej Emmy zmiękło po zjedzeniu sokoła (26 zdjęć)Olśniewający swą krasą Pałac w Kraskowie (19 zdjęć)Tajemnice Gór Sowich: Zamek Grodno (25 zdjęć)Tajemnice Gór Sowich: Tannhausen - Pałac w Jedlince (13 zdjęć)
PodróżeKulturaMuzykaHistoriaFelietonyPaństwo, polityka, społeczeństwoPowieści i opowiadaniaKącik poezjiRecenzjeWielkie żarcieKomiks
PrzewodnikiAlbaniaNepalPolskaRumunia
Oceń zamieszczony obok artykuł.
Minister kazał, więc uprzejmie informujemy, że nasze strony wykorzystują pliki cookies (ciasteczka) i inne dziwne technologie m.in. w celach statystycznych. Jeśli Ci to przeszkadza, możesz je zablokować, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w artykule: Pliki cookies (ciasteczka) i podobne technologie.